PATENT HAKLARININ KORUNMASI HAKKINDA
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME(551)
•
Patent haklarının korunması hakkında düzenlemeler yapılması; 8/6/1995 tarihli ve 4113 sayılı Kanunun
verdi
ği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu’nca 24/06/1995 tarihinde kararlaştırılmıştır.
• De
ğişiklik - 26.06.2004 tarih ve 25504 sayı ile Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5194 sayılı
“Baz
ı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
B
İRİNCİ KISIM
BA
ŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
B
İRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ, KAPSAM, KORUMADAN YARARLANACAK K
İŞİLER VE TANIMLAR
Amaç ve Kapsam Madde 1
- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye
uygulanmas
ı ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için buluşlara patent veya faydalı
model belgesi vererek korumakt
ır.
Bu Kanun Hükmünde Kararname, s
ınai hakkın tesisine uygun buluşlara patent veya faydalı model belgesi verilerek
bunlar
ın korunması ile ilgili esasları, kuralları ve şartları kapsar.
Korumadan Yararlanacak Ki
şiler
Madde 2
- Bu Kanun Hükmünde Kararname ile sağlanan korumadan Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgahı
olan veya s
ınai veya ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler veya Paris Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru
hakk
ına sahip kişiler yararlanır.
Bu maddenin birinci f
ıkrası hükmü kapsamı dışında kalmasına rağmen, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere
kanunen veya fiilen patent ve/veya faydal
ı model belgesi koruması tanıyan devletlerin uyruğundaki gerçek veya tüzel
ki
şilerde, karşılıklılık ilkesi uyarınca Türkiye'de patent ve/veya faydalı model belgesi korumasından yararlanır.
Tan
ımlar
Madde 3
- Bu Kanun Hükmünde Kararname anlamında "Enstitü", 544 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan
Türk Patent Enstitüsü'dür. Bu Kanun Hükmünde Kararname anlam
ında "Paris Anlaşması", Sınai Mülkiyetin Himayesine Mahsus Milletlerarası Bir
İ
ttihat İhdas Edilmesine Dair 20 Mart 1883 tarihli Mukavele'dir.
Milletleraras
ı Anlaşmaların Öncelikle Uygulanması
Madde 4
- Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası anlaşma hükümlerinin bu Kanun
Hükmünde Kararname hükümlerinden daha elveri
şli olması halinde 2 nci maddede belirtilen kişiler, elverişli hükümlerin
uygulanmas
ını talep etme hakkına sahiptir.
İ
KİNCİ BÖLÜM
PATENT VER
İLEBİLİRLİK ŞARTLARI
Patent Verilerek Korunacak Bulu
şlar
Madde 5
- Yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar, patent verilerek korunur.
Patent Verilemeyecek Konular ve Bulu
şlar
Madde 6
- Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalır:
a - Ke
şifler, bilimsel teoriler, matematik metotları;
b - Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ili
şkin plan, usul ve kurallar;
c - Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteli
ği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları;
d - Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulmas
ı ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller.
e -
İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
Bu maddenin birinci f
ıkrasının (e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile
bunlar
ın üretim usullerine uygulanmaz.
Bu maddenin birinci f
ıkrasında sayılanlar için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez.
A
şağıda belirtilen buluşlar patent verilerek korunmaz:
a - Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka ayk
ırı olan buluşlar.
b - Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yeti
ştirilmesi usulleri.
Yenilik
Madde 7
- Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir.
Tekni
ğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde
toplumca eri
şilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur.
Patent ba
şvurusu tarihinde veya bu tarihten sonra yayınlanmış olan ve patent başvurusu tarihinden önceki tarihli Türk
patent ve faydal
ı model belgesi başvurularının yayınlanan ilk metinleri tekniğin bilinen durumuna dahildir.
Bulu
şa Patent Verilmesini Etkilemeyen Açıklamalar
Madde 8 -
Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden önceki oniki ay içinde
veya rüçhan hakk
ı talep edilmiş ise rüçhan hakkı tarihinden önceki oniki ay içinde ve aşağıda sayılan durumlarda
aç
ıklama yapılmış olması buluşa patent verilmesini etkilemez:
a - Aç
ıklamanın buluş sahibi tarafından yapılmış olması;
b - Aç
ıklamanın bir merci tarafından yapılmış olması ve bu merci tarafından açıklanan bilginin:
1 - Bulu
ş sahibinin bir başka başvurusunda yer alması ve söz konusu başvurunun bir merci tarafından açıklanmaması
gerekti
ği halde açıklanması;
2 - Bulu
ş sahibinden doğrudan doğruya veya dolaylı olarak bilgiyi edinmiş olan bir üçüncü kişi tarafından, buluş
sahibinin bilgisi veya izni olmadan yap
ılan bir başvuruda yer alması; veya
c - Aç
ıklamanın buluş sahibinden doğrudan doğruya veya dolaylı olarak bilgi elde eden bir üçüncü kişi tarafından
yap
ılmış olması.
Bu maddenin birinci f
ıkrasına göre, başvurunun yapıldığı tarihte patent almaya hak kazanmış her kişi "buluş sahibi"
say
ılır.
Bu maddenin birinci f
ıkrasının uygulanmasından doğan sonuçlar, bir süre ile sınırlı değildir ve her zaman ileri
sürülebilir. Bu maddenin birinci f
ıkrasının uygulanmasında, bu fıkranın uygulanması gerektiğini ileri süren taraf, şartların
gerçekle
ştiğini veya gerçekleşmesinin beklendiğini ispatla yükümlüdür.
Tekni
ğin Bilinen Durumunun Aşılması
Madde 9
- Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde
ç
ıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.
Sanayiye Uygulanabilir Olma
Madde 10
- Buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir
nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir oldu
ğu kabul edilir.
İ
KİNCİ KISIM
PATENT
İSTEME HAKKI
HAKKIN GASBI VE BULU
Ş YAPANIN BELİRTİLMESİ
Patent
İsteme Hakkı
Madde 11
- Patent isteme hakkı, buluşu yapana veya onun haleflerine ait olup, başkalarına devri mümkündür.
Bulu
ş birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, taraflar
ba
şka türlü kararlaştırmamışsa, bunlara müştereken ait olur.
Ayn
ı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından aynı zamanda gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, daha
önce ba
şvuru yapana veya diğerine göre rüçhan hakkı olana aittir.
Patent almak için ilk ba
şvuran kişi, aksi sabit oluncaya kadar, patent isteme hakkının sahibidir.
Patent
İsteme Hakkının Gasbı
Madde 12
- Patentin verilmesi işlemleri sırasında, patent isteme hakkının gerçek sahibi olduğunu, 11 inci maddenin
birinci f
ıkrası hükmüne göre, iddia eden kişi, başvuru sahibinin hak sahipliğine karşı, 129 uncu madde hükmüne göre,
dava açabilir. Patent isteme hakk
ının başvuru sahibine ait olmadığı Enstitü nezdinde iddia edilemez. Dava sonucunda
hak sahipli
ği iddiasının davacı lehine sonuçlanması halinde, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde, hak sahibi
a
şağıdaki hususlardan birinin yapılmasını talep edebilir:
a - Gasb
ın söz konusu olduğu dava konusu önceki patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve
i
şlem görmesini isteyebilir.
b - Ayn
ı rüçhan hakkından yararlanarak aynı buluş için yeni bir patent başvurusu yapabilir. Bu başvuru ilk başvurunun
tarihi itibariyle i
şlem görür. Bu durumda, gasbın söz konusu olduğu başvuru hükümsüz kalır.
c - Gasb
ın söz konusu olduğu başvurunun red edilmesini talep edebilir.
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 45 inci maddesinin üçüncü f
ıkrası hükmü, bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine
göre yap
ılacak her yeni başvuru için uygulanır.
Birinci f
ıkra hükmüne göre patent isteme hakkını belirlemek için açılan davanın sonuçlanmasına kadar başvuru,
davac
ının rızası olmadan geri alınamaz. Davacının talebi red edilmişse başvurunun ilanından kararın kesinleşme tarihine
kadar; talep kabul edilmi
şse kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç aylık bir süre ile patentin verilmesi işlemleri
mahkeme taraf
ından ertelenir.
Patentin Gasb
ı
Madde 13
- 11 inci maddenin birinci fıkrası hükmüne göre patent gerçek hak sahibinde başkasına verilmişse, gerçek hak
sahibi oldu
ğunu iddia eden kişi, patentten doğan diğer hak ve talepleri saklı kalmak şartıyla, patentin kendisine devir
edilmesini talep ve dava edebilir. Patent üzerinde sadece k
ısmi bir hakkın iddia edilmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrası hükmüne göre müşterek bir
hak sahipli
ği tanı